ÇOCUKLARDA GÖZ MUAYENESİ

Çocuklar doğduğunda erişkin görme düzeyine sahip değildir. Konuşmanın yürümenin veya boy uzamasının gelişimi gibi gözlerde de gelişim süreci yaşanır.
Çocuklarda hem doğumsal bir hastalık olup olmadığını anlamak hem de gözlerin gelişim sürecinin sağlıklı bir şekilde devam edip etmediğini anlamak için düzenli kontroller gerekir . Çocukluk göz problemleri çocuğun boyunun kısa kalması gibi , konuşma bozukluğu gibi dışardan anlaşılabilecek problemler değildir. Çocuklar göz sorununu ifade edemeyebilir, farkedemeyebilir, problem tek gözde olabilir bunlardan dolayı çocuklarda göz kontrolü çok çok önemlidir .
Çocuklarda ilk göz muayenesi yeni doğan dönemi dediğimiz ilk bir ayda yapılmalıdır. Gözlük ihtiyacı, şaşılık, katarakt, göz tansiyonu, göz kapağı şekil bozuklukları, göz yaşı kanalı tıkanıklığı, göz tümörleri ve benzeri her türlü göz hastalığı yeni doğan bebeklerde görülebilir.
İlk bir ayda yapılan muayene ile doğumsal katarakt saptanabilmekte ve erken dönemde müdahale ile tedavi edilebilmektedir.
Gözlerin tamamen normal görünümünde olduğu, hiçbir şikayet olmadığı durumlarda ikinci göz muayenesi 1. yaşta ve okul öncesi dönem dediğimiz 3-4 yaşlarında yapılmalıdır. Bu dönem içinde ebeveynler göz kayması, kapak düşüklüğü, sık göz kırpma, gözleri ovuşturma gibi normal dışı bir bulgu gördüklerinde hemen göz doktoruna başvurmalıdırlar. Ailede bilinen bir göz hastalığı varsa bunun erken dönemde izleme alınması gerekir. Genellikle tek gözde ortaya çıkan göz tenbellikleri muayene edilmedikçe bulgu vermezler ve saptanamazlar. Göz tembelliği erken yaşta saptanabildiği takdirde gözlük ve kapama ile tedavi edilebilirken 9-10 yaşlarından sonra göz tembelliğinin tedavisi bulunmamaktadır.
Project Image
Project Image
Project Image
Project Image

Yeni doğan bebeğin muayenesi çok zor bir işlem değildir, sadece erişkin muayenesinden farklı olarak özel ekipman gerektirir. Genelde damla anestezisi ile yapılır. Gerekli durumlarda anestezi uzmanının da yardımıyla hafif uyutularak ta muayene yapılabilmektedir.

  • Göz kayması
  • Göz kapağı düşüklüğü
  • Göz yaşarması
  • Çapaklanma
  • Şişlik
  • Bir gözü kapayarak bakma
  • Çok yakından okuma
  • TV’yi yakından izleme
  • Gözlerini kısarak bakma
  • Okuduğu yeri kaçırma
  • Okuduğu yeri belirlemek için parmak kullanma
  • Düşük performans
  • Baş ağrısı
  • Baş dönmesi
  • Bulantı
  • Sakarca davranış
  • Dalgınlık
  • Başı bir yana eğerek bakma
  • Sık sık gözleri kaşıma
  • Bebek 3 aylık olmasına rağmen bakışları odaklayamama, göz göze gelememe
  • Ailede ciddi göz hastalığı varlığı durumunda çocukta göz hastalığı olabileceğini düşünmek gerekir.
Yukarıdaki durumlarda çocuğunuzu hemen bir göz doktoruna muayene ettirmeniz gerekir.

Çocuklarda en sık görülen göz bozuklukları; miyop, hipermetrop, astigmat bozukluklar ve şaşılıktır. Şaşı olan gözün görme düzeyinin gelişimi geri kalır tembellik dediğimiz ömür boyu kalıcı görme kusurları oluşabilir. Şaşılığın küçük yaşlarda ameliyat veya gözlükle tedavi edilmesi gerekir şaşılığın çocukken ve en erken yaşta gözlükle veya ameliyatla tedavi edilmesi gerekir. Şaşılık düzeltilse bile tembellik için kapatma tedavisi gerekebilir. 9-10 yaşına kadar tedavi edilmeyen, tembelliğin ileri yaşlarda tedavisi mümkün olmaz,

Belli bir numaranın üstündeki hipermetrop veya astigmat gözler, yakını çok bulanık gördüğünden çocukluk çağında iyi ve net görmeyi öğrenemez ve tembel kalabilir.
Ayrıca iki göz arasındaki numara farkı fazla olduğunda, daha yüksek numaralı olan göz tembel kalır. Göz tembelliği tedavisi ancak 9-10 yaşına kadar mümkün olan önemli bir göz problemidir.
Tembellik tedavisinde ne kadar geç kalınırsa sonuç o kadar başarısız olur. Bu yüzden, çocukların en geç 3-4 yaşında göz muayenesinden geçirilmeleri önerilir. Göz tembelliği tedavisinde iyi gören göz kapatılarak tembel gözün tek başına görmeyi öğrenmesi sağlanır.

Şaşılık, gözlerin paralel bakamaması durumudur. Gözlerin bir tanesi hedefe bakarken diğeri başka bir yere yönelmiştir. Şaşılık tek gözde ise şaşı göz az görür ve tembel kalır. Şaşı gözlerde derinlik hissi yoktur veya çok az gelişmiştir. Şaşılıklar; çocukluk çağı şaşılıkları, paralitik şaşılıklar (göz kasları felci) ve ikincil şaşılıklar olarak 3 ana sınıfa ayrılabilirler.

Çocukluk şaşılıklarının en sık rastlan türleri içe ve dışa şaşılıklardır. Bazen tek bazen çift taraflı olabilirler. İçe şaşılıklar genellikle hipermetrop gözlerde gözlenir. Bu şaşılıklar bazen sadece gözlük kullanımıyla düzelebilir. Gözlükle tam olarak düzelemeyen şaşılıkların ise ameliyatla düzeltilmeleri gerekir. Sürekli kayan göz az görür ve iyi görmeyi öğrenemez, tembel kalır.

Çocukluk çağında dışa kayan gözler çoğunlukla miyopturlar. Dışa kayma bazen gizli bazen aşikar olabilir. Bu tip şaşılıkta güneş ışığı gizli şaşılığı aşikar hale getirebilir. Çocuk, güneşte, dışa kayan gözünü tek taraflı kapatma eğiliminde olur. Tek taraflı dışa kaymalarda derinlik hissi azalmıştır. Tembellik de gelişebilir. Şaşılıkların en önemli sebeplerinden biri de göz kaslarına gelen sinirlerin felcidir. Bu felçler bazen doğuştan mevcutken, bazen travma veya ateşli hastalıklar sonucu da ortaya çıkabilirler. Ayrıca derin görme kaybı yapan durumlar (katarakt, kapak düşüklüğü vs) görmeyen gözün dışa-içe kaymasına neden olabilir.

Gözün numarası gözün kırıcılık değerinin sonucudur. Bu değeri korneanın eğimi ve gözün uzunluğu belirler. Gözün numarası herhangi bir alışkanlıkla değişmez. Yani gözlük kullanmak veya kullanmamak, yüksek/düşük numaralı gözlük kullanmak, çok veya az okumak gözlerin numaralarını yükseltmez veya azaltmaz.